Македонска порака за Светскиот ден на театарот на Сузан Акбелге: Шекспир во самоизолација ги создал

„Убавата култура на театарот ќе живее додека ние опстојуваме на неа. Никогаш нема да биде потиснат креативниот нагон на писателите, дизајнерите, танчарите, актерите, музичарите, режисерите и во блиската иднина тој повторно ќе процвета со нова енергија и нови разбирања на светот“, вели британската актерка Хелен Мирен во меѓународната порака по повод Светскиот ден на театарот

„Дали животот е сон? Дали сонот е живот? Зарем битисувањето на сцена не е сонување со очи ширум отворени? Меѓу просторот кој магично се протега помеѓу актерот и публиката, сега и тука, пореално дури и од самите себеси, е она што ја исполнува суштината на театарот. Зарем не звучи како љубовта која е интимна, бескрајна, безвремена… Дадена само и само по своја волја… слободна“, со овие зборови актерката Сузан Акбелге од Турскиот театар во Скопје ја започнува својата порака по повод 27 март- Светскиот ден на театарот.

Македонскиот центар на Интернационалниот театарски институт (ИТИ) на УНЕСКО, традиционално ги објави пораките, кои секоја година се напишани од истакнати домашни и странски театарски дејци. Годинава Сузан Акбелге беше избрана од Програмскиот одбор на Македонскиот центар на ИТИ- УНЕСКО за да ја напише македонската порака по повод Светскиот ден на театарот.

Во пораката Акбелге истакнува дека кризите се секогаш шанса за преобразба и дека промените се неминовни и нужни. „Кога сите дефиниции за театарот паѓаат во вода за време на криза, предизвик и културна обврска на секој поединец-уметник е да повикува на повисок степен на одговорност, иновативност, креативно истражување на нови модели и форми на театарско битисување, сега и во иднина. Денес на Светскиот ден на театарот, во време на голема криза кога во изобилие го имаме само времето, Ве поканувам да сонуваме со очи ширум отворени, да ја разбудиме креативноста преку која постоиме“, пишува Акбелге.

Таа во пораката потсетува и дека во 1606 година, кога во Лондон за време на големата чума театрите биле повеќе затворени отколку отворени, Шекспир во самоизолација ги создал двете култни драми „Кралот Лир“ и „Макбет“.

„Актерите ги напуштиле големите градови додека претставите се изведувале на отворено во помалите места. Деновиве додека чувствуваме дека отсекаде нè демне невидливиот тиранин, водени од палката на неговиот ритам, тој кој нè присили да се прибереме не само во своите домови туку, пред сè, во себеси… првпат по долго време какофонија… (пауза)… монолог. Бертолд Брехт прашува: „Во мрачните времиња ќе има ли пеење?“ и одговара: „Да, ќе има пеење за мрачните времиња“, пишува актерката.

Таа на крајот од порката, сите ги поздравува со зборовите на бардот на македонската драма, Горан Стефановски: „Ќе зборуваме или ќе работиме?“

Авторка на меѓународната порака за Светскиот ден на театарот, пак, годинава е британската актерка Хелен Мирен. Таа во својата порака вели дека ова време е многу тешко за изведувачките уметности, за многуте уметници, техничари и занаетчии, за жените кои се борат за своето место во оваа професија која е обележена со несигурност.

„Можеби оваа постојано присутна несигурност, ги направи театарџиите поспособни да ја преживеат оваа пандемија со мудрост и храброст. Нивната имагинација како самата да се преведува и пренесува, во овие нови околности, во овие инвентивни, забавни и трогателни начини на комуникација, благодарејќи на насоките кои интернетот претежно ни ги наметнува. Луѓето меѓусебно си раскажувале приказни откако постојат на планетава. Убавата култура на театарот ќе живее додека ние опстојуваме на неа“, напиша Мирен во годинашната порака за театарот. Додава и дека никогаш нема да биде потиснат креативниот нагон на писателите, дизајнерите, танчарите, актерите, музичарите, режисерите и дека во блиската иднина тој повторно ќе процвета со нова енергија и нови разбирања на светот.

Светскиот ден на театарот – 27 Март денес ќе се одбележи дигитално, во организација на Интернационалниот театарски институт (ИТИ) на УНЕСКО, во чија мрежа е вклучен и Македонскиот центар на ИТИ.

Дел од македонските театри, пак, ќе го одбележат Светскиот ден на театарот со изведба на претстави на своите сцени. Притоа, Народниот театар „Ј.Х.К.Џинот“ од Велес ќе ја изведе претставата „Шумска болница“ на 27 март со почеток во 12 часот. Автор на поемата за деца на која е базирана претставата е Македонка Јанчевска, а адаптацијата на текстот и режијата се на Слободанка Чичевска.

Во Театарот за деца и младинци, на 27 март од 19 часот ќе се изведе претставата „Тоби“ во режија на Драгослав Тодоровиќ.

Охридскиот народен театар со изведбата на претставата „Сопружници” од Вуди Ален во режија на Драгана Таневска“ ќе го одбележи Светскиот ден на театарот. Претставата е закажана за 27 март, на малата сала, со почеток во 19 часот.

И Центарот за култура „Антон Панов“ од Струмица ќе го одбележи 27 Март и утре (сабота) со почеток во 12 часот ќе оддржи театарски перформанс во изведба на драмскиот ансамбл при Струмичкиот театар.

Со оглед на панемијата, театарот „Војдан Чернодрински“, пак, го одбележува 27 Март, ден претходно (на 26 март) со прикажување на претставата „Пиреј“ во режија на Љупчо Ѓоргиевски на јутјуб каналот и на ФБ страницата на Центарот за култура „Марко Цепенков“ од Прилеп. (Н.И.Т.)