Поради голем интерес: Изложбата на Масин продолжена до 30 јуни

20.06.2024 Juni Cetvrtok

Националната Галерија соопштува дека заради голем интерес изложбата на Мирослав Масин насловена „Подобро на гранка отколку заглавен во лифт“, која е поставена во објектот Даут-Пашин амам, ќе биде продолжена до 30 јуни 2024 година.

За комплексното творештво на Мирослав Масин, за естетичките категории и темите на интерес, пренесуваме дел од ставовите на авторите кои се осврнале на истото.

„… ако примитивизмот е антирационалистичка и антиматеријалистичка филозофија, потрага по потеклото и апсолутите, по недопрената и неконтаминирана човечност и побуна против линеарната, мерлива, капиталистичка логика, тогаш секако дека Масин без поговор ја следи линијата на страсните подржувачи на примитивизмот како Пикасо, кубистите, германските експресионисти, дадаистите и надреалистите. Само за потсетување, во срцето на програмата на германските експресионисти лежи ничеовската романтичарско-дијалектична претпоставка дека мораш да се вратиш назад за да одиш напред. По таа логика, бегството од современоста значи враќање кон примитивниот човек неупропастен од развојот на цивилизацијата, или во визурата на Масин, кон првиот човек, кон прачовекот, кон мајмунот. Веројатно затоа мајмунот од сликата на Масин го има прстот на чело, па гледа во јајцето (уште еден универзален симбол за потеклото и постанокот) прашувајќи се како да ја поврати загубената димензија на човештвото. Неговата визија не е отпор кон технолошкиот напредок, ниту иронија или игнорирање на придобивките на модерноста, но повеќе е предупредување за насоките во кои се движи човештвото денес.“ (Ана Мартиновска).

„…видлива е една иронија на авторот кон човековата рационалистичка желба за систематизација. Во индивидуалнио ликовен кодиран систем во кој елементите не се енциклопедиски податоци туку фрагменти кои треба да потсетуваат на суштествата создадени во лабораторизата на авторот, нотните линии го заземаат местото на некои хипотетични научни дијаграми. Така, стануваме сведоци на поделбата на очи, панделки, гради, усни, опашки, фрагменти кои имаат свое значење во процесот на трансформација: посебно усните насликани во стилизирана форма што потсетува на пеперутка или панделките кои се онојпреоден знак за цивилизацискиотпресврт. “Мелодијата” што jа креираат овие знаци е визуелна, подложна на ритмот на повторувањето и динамиката поради процесуалната разлика.“ (Сузана Милевска).

„…Сликарот вечно живее во недоумица и дилема меѓу сопствената личност, самиот себе си и долгот да создава за човештвото, меѓу внатрешната изолација и анализа на внатрешниот дијаграм на човек и надворешната „должност да создава нешто што ќе биде солидарно со човештвото”. Тој е истовремено и едно и друго. Најмногу е едно, а тогаш најмногу чезнее за она второто и обратно.“ (Викторија Васева Димеска).

„Низ егзорцистичко ослободување и надреалистично спиритуализирање, цртежите на Масин ја разоткриваат таинственоста на некои дамнешни, невидливи пораки кои овој цртач ги пренесува во опсегот на видливото. Најдобрите цртежи на Масин се оние во кои линијата (истата линија-месечарка за која пишувал поетот и цртач Анри Мишо) магиски се одвојува од формата, и водена од силата на некоја нејасна намера, тргнува некаде кон езотеричното. Иако на прв поглед делуваат како спонтана, слободна импровизација, овие цртежи се строго промислени. Тие упатуваат на мудроста дека сите тајни се запишани во нас самите, и дека таму а не надвор од нас – треба и да ги бараме.“ (Драган Јовановиќ Данилов).

„Во актуелната ликовна поетика на Мирослав Масин, неоспорна и забележителна е постапката на стилизација – сведувањето на телесните ликови/форми до фундаментални белези: клун, око, задник, стапало – а потем и нивна слободна хибридизација: неочекувано спојување се до степен на преплетување и/ли стопување на различните тела, животински видови и родови. Подложени на процесот на болна трансформациіа, затечените во природата облици, бои, граници – на стилизиран начин, стануваат заемно конгруентни, односно, истргнати од небитие во битие како нови, овојпат хибридни суштества. Во своето позитивно, афирмативно, врз сликарското платно докажано и еднаш засекогаш освоено постоење“. (Елизабета Шелева)

„Сопствениотангажман, Масин го сосредоточува на две основни подрачја: преобразба на цртачките и сликарските оперативни процеси во единствено ликовно искуство и дефинирање на фонд на комуникабилни престави кои што најточно би го посредувале тоа искуство. Првиот сегмент е разрешен вон технолошки кохерентен систем и претставува мешавина на постапки во тек на постојан одбир и прочистување. Тонските акценти и трагите на гестот авторот најчесто ги испишува со молив, фината нерватура е изведено со дрипинг, а стеснетата хроматска скала со збиен контраст е резултат на акварелистичкиот третман на транспарентните пигменти. Наслојувањето на техниките во овој случај, му овозможува на Масин да материјализира густо сликарскотки во водинамичен, но не и неурамнотежен однос со непосредноста на цртачкиот зафат. Во заемно дејствие со овиетехнички претпоставки е обликуван и имагинативниот репертоар на уметникот: низа на гротескни и мајмунолики фигури затекнати во фаза на трансформација од суштества на природата вo суштества на културата. Преставите на Масин зафаќаат од самото дно на несвесното битие, а примитивната енергија на нивната артикулација е соодветно фокусиранаво „нечистата” техниканаавторот.“ (Бојан Иванов).

„Наметнатите ограничувања и норми, пред се општествени трансформации и насилни мерки на прилагодување и експериментална затвореност се отфрлаат и настанува еден жизнерадосен конгломерат на фрагментирани делови на телото кои врескаат во екстаза и радост, што, од своја страна, е резултат на прифаќањето на самата животна суштина на видот/родот и другоста одразена во сопствената различност. Со и наспроти сите претходни анализи и критики на еволуцијата и цивилизациските вредности, мајмуните (мајмуноликите предци) на Масин се восприемаат како одраз на авторската идеја на нивно доживување и претставување како симбол на слободата и прифаќање на себството.“ (Маја Чанкуловска-Михајловска).

Изложбата е дел од Годишната програма на Националната галерија за 2024 година.